Επιβολή Ειδικού Τέλους για τη λειτουργία των Υδροηλεκτρικών Έργων της ΔΕΗ επί του ποταμού Νέστου

Να δοθεί τέλος στο παράδοξο σημερινό καθεστώς

Του Μάκη Μουρατίδη

Η ΔΕΗ δεν είναι αυτό που αναφέρει το ακρωνύμιο. Δηλαδή, Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού. Η ΔΕΗ πλέον από το 2021, είτε συμφωνούμε με την επιλογή, είτε όχι, είναι μια ιδιωτική εταιρία, της οποίας το 66% του μετοχικού κεφαλαίου ανήκει σε ιδιώτες.

Η ιδιωτική αυτή επιχείρηση δραστηριοποιείται όπως είναι φυσικό στον τομέα της ενέργειας, ωστόσο αναλαμβάνει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και σε άλλους τομείς με στόχο την κερδοφορία και τη διανομή κερδών στους μετόχους. Πρόσφατα μάλιστα εξαγόρασε την επιχείρηση Κωτσόβολος και εμπορεύεται ψυγεία, τηλεοράσεις και μίξερ.

Είναι ανεπίτρεπτο η ιδιωτική αυτή επιχείρηση και επομένως οι ιδιώτες μέτοχοί της να απολαμβάνουν ειδικά προνόμια. Η ΔΕΗ θα πρέπει να λειτουργεί τηρώντας απαρέγκλιτα όλες τις υποχρεώσεις της, ιδίως αυτές που απορρέουν από τους όρους περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων της και επιπλέον θα πρέπει να της επιβληθούν όροι υγιούς ανταγωνισμού έναντι των υπόλοιπων ομοειδών ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Η κρατική κατά το παρελθόν ΔΕΗ, αξιοποιώντας τους υδάτινους πόρους σε συνδυασμό με το κατάλληλο φυσικό ανάγλυφο της περιοχής, έχει κατασκευάσει και λειτουργεί στον ποταμό Νέστο τα μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα (ΥΗΕ) του Θησαυρού και της Πλατανόβρυσης, ενώ εκκρεμεί αδικαιολόγητα επί 25ετία η κατασκευή του αναρρυθμιστικού ΥΗΕ Τεμένους τρίτου στη σειρά έργου του Συγκροτήματος Νέστου. Το σύνολο των Υδροηλεκτρικών Έργων της ΔΕΗ επί του ποταμού Νέστου χωροθετούνται εντός του θεσμοθετημένου Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης.

Σύμφωνα με το Άρθρο 27 του Ν. 3734/2009 (ΦΕΚ 8/28.01.2009 τεύχος Α΄) σε μικρό ιδιωτικό υδροηλεκτρικό έργο (ΑΠΕ) που λειτουργεί π.χ. στην περιοχή Σιδηρονέρου του Ν. Δράμας επιβάλλεται ειδικό τέλος υπέρ του τέως Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης με έδρα το Παρανέστι. Το τέλος αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) επί της, προ Φ.Π.Α., τιμής πώλησης από τον παραγωγό της ηλεκτρικής ενέργειας στον Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου.

Αντίθετα, στα μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα επί του ποταμού Νέστου της ιδιωτικής πλέον ΔΕΗ, τα οποία αναμφισβήτητα επιφέρουν σημαντικότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον μιας προστατευόμενης περιοχής από τα αντίστοιχα μικρά, δεν επιβάλλεται κανένα ειδικό τέλος επειδή θεωρείται (σωστά ή λανθασμένα) ότι η συγκεκριμένη διάταξη δεν τα αφορά.

Επισημαίνεται ότι το ισχύον σήμερα προαναφερθέν ειδικό τέλος δεν αποδίδεται στους ΟΤΑ, παρά μόνο στους κατά τόπους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, οι οποίοι έχουν ήδη καταργηθεί και ενσωματωθεί στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) με έδρα την Αθήνα.

Υπενθυμίζεται ότι ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης έχει καταργηθεί και ενσωματωθεί στη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Νέστου – Βιστωνίδας και Ροδόπης του ΟΦΥΠΕΚΑ με έδρα το Πόρτο Λάγος και Παράρτημα στο Παρανέστι.

Ως εκ τούτου, η είσπραξη από τον ΟΦΥΠΕΚΑ ακόμη και του υφιστάμενου σήμερα ειδικού τέλους από τα μικρά υδροηλεκτρικά και η κεντρική διαχείριση των αντίστοιχων ποσών χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες, πιθανότατα και σύμφωνα με την υπάρχουσα εμπειρία θα οδηγήσει σε απώλεια των ελάχιστων πόρων που σήμερα επενδύονται τοπικά.

Πρόταση

Προτείνεται η τροποποίηση της ισχύουσας διάταξης νόμου με πρόβλεψη επιβολής ειδικού τέλους σε κάθε παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας από Υδροηλεκτρικό Σταθμό εντός προστατευόμενων περιοχών, ανεξαρτήτως ισχύος, και η απόδοσή του για υλοποίηση αναπτυξιακών δράσεων και προγραμμάτων στους οικείους Δήμους (κατά ποσοστό 80%) και στον ΟΦΥΠΕΚΑ (κατά ποσοστό 20%)   για λογαριασμό της αντίστοιχης Μονάδας Διαχείρισης της Προστατευόμενης Περιοχής (ΜΔΠΠ).

Η επιβολή ειδικού περιβαλλοντικού τέλους στη Δ.Ε.Η. για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από μεγάλα υδροηλεκτρικά εντός προστατευόμενης περιοχής, κατ’ αναλογία με το επιβαλλόμενο σήμερα τέλος μόνο σε άλλες ιδιωτικές επιχειρήσεις, θα διασφαλίσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε ομοειδείς επιχειρήσεις παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.

Επιπλέον, θα δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την υλοποίηση ειδικών προγραμμάτων ανάπτυξης και προώθησης της απασχόλησης σε συγκεκριμένες ελάχιστες σε αριθμό προστατευόμενες περιοχές της χώρας (Οροσειρές Ροδόπης, Πίνδου) χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, με σημαντικούς πόρους από την επιβολή ειδικού τέλους στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από μεγάλους Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς.

Επί της ουσίας δηλαδή, θα επιβληθεί με νόμο  στη ΔΕΗ, όπως επιβλήθηκε στους μικρούς παραγωγούς ΑΠΕ, να αποδώσει αντισταθμιστικούς πόρους σε προστατευόμενες περιοχές, που επηρεάζονται περιβαλλοντικά, για την καθαρή ενέργεια που παράγεται έναντι της κατανάλωσης ακριβών καυσίμων, ιδιαίτερα στην τρέχουσα συγκυρία.

Ειδικότερα, η επιβολή ειδικού περιβαλλοντικού τέλους στη Δ.Ε.Η. για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τους ΥΗΣ Θησαυρού και Πλατανόβρυσης και μελλοντικά του Τεμένους θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του Παραρτήματος της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Νέστου – Βιστωνίδας και Ροδόπης του ΟΦΥΠΕΚΑ με έδρα το Παρανέστι και την υλοποίηση του προγράμματος δράσης του φορέα (επενδύσεις, δράσεις προστασίας και ανάδειξης της προστατευόμενης περιοχής, θέσεις απασχόλησης κλπ) χωρίς καμία συνδρομή του κρατικού προϋπολογισμού.

Θα ενισχύσει επίσης με σημαντικούς πόρους τους τρεις Δήμους της περιοχής (Παρανεστίου, Δράμας και Κ. Νευροκοπίου)  για τη χρηματοδότηση και υλοποίηση ειδικών προγραμμάτων ανάπτυξης της ορεινής προστατευόμενης περιοχής του Ν. Δράμας (βασικές υποδομές, δράσεις για την ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων, δράσεις για την προστασία και ανάδειξη περιβάλλοντος κλπ).

Η παραπάνω πρόταση σε μορφή συγκεκριμένης διάταξης νόμου έχει κατατεθεί επανειλημμένα από τον υπογράφοντα κατά τη δημόσια διαβούλευση στο opengov σχετικών νομοσχεδίων από το 2009 μέχρι σήμερα, με τελευταία παρέμβαση σε κατατεθέν νομοσχέδιο το έτος 2022 (ΝΣ: Εκσυγχρονισμός της Αδειοδοτικής Διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών ενέργειας κλπ). Επίσης έχει δημοσιευτεί στα τοπικά ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ της Δράμας. Χωρίς βέβαια ανταπόκριση από τους αρμοδίους. Αναδημοσιεύεται επικαιροποιημένη για τελευταία φορά.

Η αύξηση του τέλους ανθεκτικότητας από την 1η Απριλίου 2025 δημιουργεί ένα πρόσθετο οικονομικό βάρος στους επισκέπτες των ξενοδοχείων και οδηγεί τις ξενοδοχειακές μονάδες σε ρόλο εισπράκτορα του κράτους. Πρόκειται για ένα μέτρο που δεν έχει καμία σχέση με τον ξενοδόχο, αλλά επιβάλλεται απευθείας στους ταξιδιώτες, αυξάνοντας το συνολικό κόστος της διαμονής τους.

Συγκεκριμένα, το τέλος αυτό, το οποίο αρχικά εισήχθη ως “φόρος διαμονής” και στη συνέχεια μετονομάστηκε σε “τέλος ανθεκτικότητας”, κυμαινόταν από 0,5 έως 4 ευρώ, ενώ κατά την περίοδο από 1η Απριλίου έως 31 Οκτωβρίου εκτοξεύεται έως και τα 15 ευρώ ανά διανυκτέρευση σε πεντάστερα ξενοδοχεία. Αυτή η αύξηση δημιουργεί εύλογη δυσαρέσκεια στους επισκέπτες, οι οποίοι συχνά ζητούν από τους ξενοδόχους να μειώσουν την τιμή του δωματίου, χωρίς να γνωρίζουν ότι το τέλος αυτό επιβάλλεται αποκλειστικά από το κράτος.

Ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Δράμα, όπου η τουριστική κίνηση βασίζεται κυρίως σε Έλληνες επισκέπτες και η πληρότητα είναι χαμηλή, το πρόσθετο κόστος αυτό μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Είναι παράλογο να επιβάλλεται το ίδιο τέλος σε περιοχές με υψηλή τουριστική ζήτηση και σε περιοχές με περιορισμένες διανυκτερεύσεις. Για παράδειγμα, στη Δράμα, το σύνολο των εσόδων από το τέλος ανθεκτικότητας δεν ξεπερνά τις 200.000 ευρώ, ενώ μια μείωση μόλις 2% στις διανυκτερεύσεις θα επιφέρει ισόποση οικονομική ζημιά.

Ζητούμε να παραμείνει το χαμηλό τέλος καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου για τη Δράμα και για περιοχές με πληρότητα κάτω του 30%. Ο ελληνικός τουρισμός πρέπει να στηριχθεί με μέτρα που τον ενισχύουν, όχι με πρόσθετα βάρη που μειώνουν την ανταγωνιστικότητά του. Το κράτος πρέπει να επανεξετάσει το μέτρο αυτό και να λάβει υπόψη του τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των ξενοδοχείων και η προσιτή φιλοξενία για τους επισκέπτες.

Επιστολή Διαμαρτυρίας σχετικά με το Τέλος Ανθεκτικότητας

ΠΡΟΣ: Υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης
KOIN.: Υφυπουργός Οικονομικών, Γιώργος Κώτσηρας
Υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη
Διοικητής ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής
Κοινοποίηση: Βουλευτές Δράμας,

• Αναστάσιος Νικολαΐδης,
• Θεόφιλος Ξανθόπουλος,
• Δημήτριος Κυριαζίδης

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Με την παρούσα επιστολή, η Ένωση Ξενοδόχων Δράμας εκφράζει τη βαθιά της διαμαρτυρία σχετικά με τον καθορισμό του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση και τη διαδικασία επιβολής και απόδοσής του.

Κατανοούμε τη σημασία λήψης μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος και τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, δεν κατανοούμε γιατί πρέπει να το αναλάβει αποκλειστικά ο κλάδος διαμονής. Η επιβολή του τέλους ανθεκτικότητας, το οποίο μετακυλιέται στους διαμένοντες, δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες για τις επιχειρήσεις φιλοξενίας και θέτει σε κίνδυνο την οικονομική τους βιωσιμότητα.

Ως επι το πλείστων η μέση τιμή λιανικής πώλησης στα ξενοδοχεία του νομού μας είναι 50€ έως 100€ , όπου αυτό μεταφράζεται σε μία αύξηση της τάξεως έως 20%, σε αντίθεση με άλλες περιοχές της χώρας μας όπου η τιμή πώλησης των δωματίων ξεπερνά τα 150€ με 200€ ανά διανυκτέρευση, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά στους Έλληνες πελάτες μας να μας επιλέξουν και μας κάνει μη ανταγωνιστικούς με άλλου είδους καταλύματα.

Δυστυχώς, είμαστε «εισπράκτορες» ενός τέλους το οποίο τις περισσότερες, αν όχι όλες, τις φορές πληρώνεται με την χρήση χρεωστικής κάρτας, επιβαρύνοντας την ξενοδοχειακή επιχείρηση με πρόσθετα βάρη συναλλαγών και προμηθειών από τις τράπεζες.

Ειδικότερα, η εφαρμογή του τέλους ανθεκτικότητας κατά τους μήνες της «τουριστικής περιόδου» επιφέρει σημαντικό πλήγμα στις επιχειρήσεις μας. Οι ξενοδοχειακές μονάδες της Δράμας, που λειτουργούν κυρίως σε ορεινές και λιγότερο ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές, ήδη αντιμετωπίζουν αυξημένα λειτουργικά κόστη και πιέσεις από τη γενικότερη οικονομική συγκυρία.

Το πρόσθετο αυτό οικονομικό βάρος όχι μόνο μειώνει την ανταγωνιστικότητά μας αλλά και αποθαρρύνει τους επισκέπτες, ιδίως σε έναν προορισμό που προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση του στον τουριστικό χάρτη.

Ήδη το τελευταίο διάστημα, είμαστε αποδέκτες έντονων διαμαρτυριών από τους μόνιμους – συχνούς πελάτες μας, εμπορικούς αντιπροσώπους – επαγγελματίες ακόμα και δημόσιο, οι οποίοι για να συνεχίσουν τη διαμονή τους στις επιχειρήσεις μας ζητούν να μειώσουμε την τιμή δωματίων ώστε να συνεχίσουν να μας επιλέγουν έναντι του ανταγωνισμού.

Εκφράζουμε, λοιπόν, τη βαθιά μας ανησυχία για τις επιπτώσεις που αυτή η απόφαση θα έχει στην τοπική οικονομία, στην απασχόληση και στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών μας.

Ζητούμε την επανεξέταση της συγκεκριμένης ρύθμισης με στόχο την αναζήτηση δίκαιων και βιώσιμων λύσεων, όπου σε περιοχές όπως η ΠΕ Δράμας με μέση ετήσια πληρότητα κάτω του 30% ΕΛΣΤΑΤ 2023 να παραμείνει το ποσό στη χρέωση της χειμερινής περιόδου.

Άλλωστε βάσει των πληροτήτων που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ η διαφορά των χρημάτων που προσδοκά να εισπράξει το ελληνικό δημόσιο από τη ΠΕ Δράμας δε ξεπερνούν τις 200.000€, ενώ μια πιθανή μείωση 2% στην ετήσια πληρότητά μας θα αποφέρει ζημιά άνω των 200.000€ στις ξενοδοχειακές μας επιχειρήσεις.

Με εκτίμηση,

Άγγελος Καλλίας
Πρόεδρος Δ.Σ.

Στέλιος Τζαμτζής
Γενικός Γραμματέας