Η ιστορική ταινία «Παύλος Μελάς» του Φίλιππου Φυλακτού, με πρωταγωνιστή τον Λάκη Κομνημό και την επική μουσική του Γιάννη Σπανού, «επιστρέφει» εκ νέου στις κινηματογραφικές αίθουσες, στο σύνολό της και επεξεργασμένη ψηφιακά, σε μια εποχή που τα «μηνύματά» της παραμένουν επίκαιρα, λόγω … Πρεσπών.

Αν και για την εποχή της χαρακτηρίστηκε υπερπαραγωγή «κόβοντας» στην Α’ προβολή της 433.000 εισιτήρια μόνο σε Αθήνα και Πειραιά, μετά τη πτώση της δικτατορίας κατέληξε στη … λήθη. Τα χρόνια που ακολούθησαν, δεν προβλήθηκε σε καμία κινηματογραφική αίθουσα ή ελληνικό τηλεοπτικό κανάλι, αλλά ακόμη και για «ιδιωτικές» προβολές την εποχή της βιντεοκασέτας, αφαιρέθηκαν κομμάτια της, προφανώς γιατί ενοχλούσαν, με «πετσοκομμένο» το τελικό αποτέλεσμα.

Δείτε το σχετικό τρέιλερ:

Η ζωή και ο θάνατος ενός ήρωα

Δεν είναι τυχαίο πως πολλοί χαρακτήρισαν τον «Παύλο Μελά» ως την πλουσιότερη και αυθεντικότερη υπερπαραγωγή που έχει γίνει στον ελληνικό κινηματογράφο. Η ταινία πραγματεύεται την ζωή του Παύλου Μελά, του ήρωα που αγωνίστηκε και τελικά έχασε τη ζωή του για να ελευθερώσει την Μακεδονία στις αρχές του 20ου αιώνα, φέρνοντας το κοινό σε άμεση επαφή με τα ιστορικά εθνικά γεγονότα που έλαβαν με πρόσωπα επώνυμα και ανώνυμα που αγωνίστηκαν για να μη χαθεί η Μακεδονία.

Στο καστ, εκτός του Λάκη Κομνηνού στον πρωταγωνιστικό ρόλο, συμμετέχει πλήθος γνωστών ηθοποιών όπως η Καίτη Παπανίκα, ο Γιάννης Αργύρης, η Λιλύ Παπαγιάννη, ο Παντελής Ζερβός, ο Γιώργος Τζώρτζης, η Μπεάτα Ασημακοπούλου, ο Λευτέρης Βουρνάς, ο Νίκος Βασταρδής, ο Νάσος Κεδράκας, ο Δημήτρης Καλλιβωκάς, ο Φαίδων Γεωργίτσης, ο Γιάννης Μαλούχος, ο Ανδρέας Φιλιππίδης.

Η επική μουσική, που αρμόζει απόλυτα στο ύφος της ταινίας, ανήκει στον Γιάννη Σπανό με πολλούς να θεωρούν πως πρόκειται για ένα από τα καλύτερα έργα του δημιουργού στη μεγάλη οθόνη. Το μοναδικό τραγούδι της ταινίας, το «Μοιρολόι» που συνέθεσε ο Γιάννης Σπανός σε ποίηση Κωστή Παλαμά, ερμηνεύει η Δήμητρα Γαλάνη.

Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στα ίδια σημεία που διαδραματίστηκαν τα ιστορικά γεγονότα, σε Αθήνα και Μακεδονία, ενώ συμμετείχαν δεκάδες κομπάρσοι σε μια εποχή που τα ψηφιακά εφέ ήταν ανύπαρκτα. Ακόμη και τα άμφια του Μητροπολίτη Γερμανού Καραβαγγέλη στην ταινία, ήταν τα αυθεντικά.

Αρχικά ο δημιουργός Φίλιππος Φυλακτός, φέρεται να πρότεινε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον Νικο Κούρκουλο, ο οποίος αρνήθηκε. Στη συνέχεια χτύπησε την πόρτα του Λάκη Κομνηνού, που όπως λέει ο ίδιος, τον «σημάδεψε» ο ρόλος του Παύλου Μελά. «Ήταν αποφασισμένος ο Φυλακτός. Δεν μου άφηνε περιθώρια να σκεφτώ ή να αρνηθώ. Εξάλλου δεν μπορούσα να αρνηθώ μ’ ένα τέτοιο σενάριο που όλοι οι ηθοποιοί θα ήθελαν να πιάσουν στα χέρια τους και να πάρουν μέρος. Θα ήμουν εντελώς ανόητος να αρνηθώ ή να το προσπεράσω. Έδωσα πέντε χρόνια από τη ζωή μου για την ταινία αυτή. Είχα βαρεθεί να διαμαρτύρομαι στον Φυλακτό. Την πρώτη φορά που πήγαμε στην Καστοριά για γυρίσματα, κάναμε 18 ώρες. Αλλά άξιζε» λέει ο δημοφιλής ηθοποιός.

Τα γυρίσματα ξεκίνησαν το 1969 και ολοκληρώθηκαν το 1973, λόγω κυρίως οικονομικών προβλημάτων. Το γεγονός πως η ταινία καθυστέρησε πέντε χρόνια να βγει στις κινηματογραφικές αίθουσες, αποτελεί απάντηση στους ισχυρισμούς εκείνους που θέλουν να τη συνδέσουν με τη δικτατορία προκειμένου να την απαξιώσουν.

«Ο πατέρας μου όταν ξεκίνησε το γύρισμα είχε κάποια χρήματα , αλλά στην πορεία ο προϋπολογισμός βγήκε εκτός, με αποτέλεσμα να υπάρξουν καθυστερήσεις και προβλήματα, που οδήγησαν τελικά να ολοκληρωθεί και να προβληθεί στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1973» λέει από την πλευρά του ο γιός του δημιουργού, Νίκος Φυλακτός, επισημαίνοντας πως ο πατέρας του υπήρξε τελειομανής, δίνοντας απόλυτη προσοχή στην λεπτομέρεια και στην απόδοση των ιστορικών γεγονότων, όπως συνέβησαν και όπου αυτά συνέβησαν. «Θεωρούσε την ταινία «παιδί» του, αφήνοντας ένα υλικό παρακαταθήκη στην ιστορία και στις επόμενές γενιές» λέει ο κ.Φυλακτός.

«Κόπηκε» λόγω … παρεμβάσεων

Ο «Παύλος Μελάς» δεν προβλήθηκε μετά το 1974 σε καμία κινηματογραφική αίθουσα και σε κανένα ελληνικό τηλεοπτικό σταθμό. Πριν φύγει από τη ζωή το 2007, ο Φυλακτός υποστήριξε σε συνεργάτες του, πως μετά τη μεταπολίτευση υπήρξαν πολιτικές παρεμβάσεις λόγω της ενόχλησης της … βουλγαρικής πρεσβείας στην Αθήνα, από τις άγριες σκηνές της ταινίας, αφού ο Παύλος Μελάς και οι άλλοι Μακεδονομάχοι τους Βούλγαρους κομιτατζήδες είχαν απέναντί τους. Η προβολή της ταινίας «απαγορεύτηκε» άτυπα, αφού δεν άρμοζε στο «φλερτ» Καραμανλή – Ζίβκοφ, εκείνης της εποχής.

«Όλοι οι μαθητές την περίοδο 1973 – 1974 είχαν παρακολουθήσει την ταινία, μαθαίνοντας έτσι την ιστορία. Οι μαθητές που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια, δεν την παρακολούθησαν σε κανένα κινηματογράφο και σε κανένα σχολείο, γιατί προφανώς είχαν πρόβλημα οι ηγεσίες, με το να μάθουν τα παιδιά την ιστορία της Μακεδονίας. Μας έχουν φτάσει σήμερα, να ντρεπόμαστε για τους ήρωές μας και τον Παύλο Μελά» επισημαίνει ο κ.Κομνηνός.

Ακόμη και ως βιντεοκασέτα, η ταινία ξανά μονταρίστηκε προκειμένου να αφαιρεθούν κομμάτια της, που θεωρούνταν «ενοχλητικά». «Σε κάποιους ενοχλούσε η ιστορία, οπότε κάποια αποσπάσματα του Παύλου Μελά» κόπηκαν και προβλήθηκαν μόνο αυτά που ήθελαν να προβάλλουν. Έτσι φτάσαμε να έχουμε ως πέντε «εκδόσεις» της ταινίας» λέει ο κ. Φυλακτός.

Αξίζει να σημειωθεί, πως στις αρχές του 2019 ο δημοσιογράφος και ερευνητής κ.Γιώργος Λεκάκης, απευθύνθηκε μ’ επιστολή στην ΕΡΤ, προκειμένου να ενημερωθεί πόσες φορές προβλήθηκε ο «Παύλος Μελάς» του Φίλιππου Φυλακτού στη δημόσια τηλεόραση την τελευταία δεκαετία. Απάντηση έως σήμερα, δεν έλαβε.
Για την ιστορία την περίοδο 1973 -1974, κατά την Α’ Προβολή, μόνο σε Αθήνα, Πειραιά και Προάστια ο «Παύλος Μελάς» έσπασε ρεκόρ σε εισιτήρια, σε μια εποχή που η τηλεόραση παραμέριζε τον κινηματογράφο, αγγίζοντας τις 433.000. Στη δεύτερη και Τρίτη θέση, οι ταινίες «Ο Τσαρλατάνος» (175.000) και «Διδάκτωρ καλεί θανάση» (148.000) με πρωταγωνιστή τον Θανάση Βέγγο και παραγωγή της Φίνος Φιλμ.

Προβολή ταινίας «Παύλος Μελάς» στην Πτολεμαΐδα

Με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου «Ευνομία», πρόεδρος του οποίου είναι ο κ.Κομνηνός και της ομάδας «Πτολεμαίοι Μακεδόνες» της Πτολεμαΐδας, ο «Παύλος Μελάς» θα προβληθεί και πάλι μετά από 46 χρόνια στην Πτολεμαΐδα.
Η ταινία θα προβληθεί στο σύνολό της, αγγίζει τις δύο ώρες, όπως κατά την πρεμιέρα της, επεξεργασμένη ψηφιακά από τα Εργαστήριά της STEFILM – SKLAVIS με το τελικό αποτέλεσμα να εντυπωσιάζει. «Ο πατέρας μου απεβίωσε το 2007 και παρά το γεγονός ότι γνώριζα για το υλικό που υπήρχε στην κατοχή της οικογένειάς μου ‘κρυμμένο’, δεν υπήρχαν τα μέσα ψηφιοποίησης που υπάρχουν στις μέρες μας. Το υλικό αποτελείται από μία μπομπίνα με την ταινία στην αρχική της μορφή και στο σύνολό της. Λίγο ταλαιπωρημένη, αλλά όχι «πετσοκομμένη» όπως την ξέραμε. Το Ινστιτούτο Οικονομικής – Κοινωνικής Δικαιοσύνης και Eλληνισμού «Ευνομία», ήρθε σε επαφή μαζί μου, έπειτα από άκαρπες προσπάθειες να βρει την ταινία οπουδήποτε αλλού. Έγινε η επεξεργασία της ψηφιακά και το αποτέλεσμα εντυπωσιάζει» αναφέρει ο γιος του δημιουργού, συμπληρώνοντας πως προβολές του «Παύλου Μελά» θα πραγματοποιηθούν και σε άλλες πόλεις της χώρας, το επόμενο διάστημα.

«Ευνομία»

Το Ινστιτούτο Οικονομικής – Κοινωνικής Δικαιοσύνης και Eλληνισμού «Ευνομία» ιδρύθηκε πρόσφατα με σκοπό την καταγραφή μείζονος σημασίας ζητημάτων της οικονομίας, της δικαιοσύνης, της κοινωνίας, της προστασίας των εθνικών θεμάτων και του πολιτισμού. Στα ιδρυτικά της μέλη είναι ο ηθοποιός Λάκης Κομνηνός, η δικηγόρος Αριάδνη Νούκα και ο επικοινωνιολόγος Ηλίας Μιχαλάς. «H παγκοσμιοποίηση, προκειμένου να επικρατήσει, στόχευσε στην αλλοίωση και εν τέλει στην εξαφάνιση των ιστορικών και παραδοσιακών χαρακτηριστικών, κυρίως, λαών που έχουν και σπουδαία ιστορία και γερές παραδόσεις. Κι ένας από αυτούς είμαστε εμείς οι Έλληνες. Είναι, συνεπώς, μεγάλη η ευθύνη μας αλλά και πρόκληση για τη γενιά μας, αλλά και τις νεότερες γενιές, να αντισταθούμε σε αυτήν την «εισβολή», να προασπίσουμε και να διασώσουμε την ταυτότητα μας, μακριά από εθνικιστικές κορώνες, αλλά και εθνομηδενιστικά σχέδια. Κι αυτήν την ισορροπία επιδιώκει να πετύχει η «Ευνομία» μελετώντας και προάγοντας, αρχές, αξίες, και διεκδικώντας τα δικαιώματα τα οποία κανείς δεν μπορεί να μας αφαιρέσει» τονίζει ο κ.Κομνηνός, για την αναγκαιότητα ίδρυσης του νέου φορέα.

Κυριακή 13/10/2019 11:00 π.μ
Πτολεμαΐδα – Κινηματογράφος «Αχίλλειον»
Είσοδος Ελεύθερη.