Μάκης Μουρατίδης

Συνοπτική Παρουσίαση

Το παρακάτω κείμενο βασίζεται σε επεξεργασία στοιχείων των Περιφερειακών Λογαριασμών που αφορούν μέχρι και στο έτος 2016 (προσωρινά στοιχεία) και έχουν δημοσιευθεί επίσημα στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Σημειώνεται ότι τα στοιχεία Περιφερειακών Λογαριασμών για το έτος 2016 δημοσιεύτηκαν πριν λίγες μέρες, ενώ για 2017 δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί. Αναλυτικότερο κείμενο για την περίοδο 2000-2015 δημοσιεύτηκε στα τοπικά ΜΜΕ τον Σεπτέμβριο του 2018.

Σκοπός του παρόντος κειμένου είναι αφενός η περιγραφή σε αδρές γραμμές της πορείας των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας στο νομό Δράμας κατά την περίοδο 2000-2016 και αφετέρου η διατύπωση συγκεκριμένης πρότασης συνεργασίας των τοπικών φορέων με στόχο τη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης και την περαιτέρω ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.

Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) και Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) κατά κλάδο στο Ν. Δράμας

 Γενικές Παρατηρήσεις – Συμπεράσματα

• Το ΑΕΠ του Ν. Δράμας κατά την περίοδο 2000-2016 είναι διαρκώς το μικρότερο μεταξύ των πέντε νομών της Περιφέρειας ΑΜΘ.
• Κατά τις πενταετίες 2000-2005 και 2005-2010 το ΑΕΠ του Ν. Δράμας αυξήθηκε κατά 27% και κατά 10% αντίστοιχα, ενώ κατά την πενταετία 2010-2015 μειώθηκε κατά 20%. Στο τέλος του 2016 εμφανίζεται περαιτέρω πτώση του ΑΕΠ κατά 3% σε σχέση με το 2015.
• Κατά την πενταετία 2010-2015 η διαφορά μεγέθους ΑΕΠ του Ν. Δράμας σε σχέση με τους υπόλοιπους νομούς της Περιφέρειας ΑΜΘ και ιδίως με τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης μειώθηκε σημαντικά λόγω μεγαλύτερης πτώσης του ΑΕΠ στους νομούς αυτούς. Ο Ν. Δράμας επέδειξε μεγαλύτερη αντοχή κατά την περίοδο της κρίσης σε σχέση με αυτούς. Το 2016 όμως οι νομοί Ξάνθης και Ροδόπης εμφανίζουν ελαφρά ανάκαμψη και η διαφορά μεγέθους ΑΕΠ με το ν. Δράμας φαίνεται ότι αρχίζει να διευρύνεται και πάλι.
• Το ΑΕΠ του Ν. Δράμας στο τέλος του 2016 αντιστοιχεί περίπου με αυτό του έτους 2001, γεγονός που σηματοδοτεί υποχώρηση κατά 15 περίπου χρόνια.
• Ο Ν. Δράμας, λόγω μείωσης του πληθυσμού του, εμφανίζεται στο τέλος του 2015 για πρώτη φορά κατά τη δεκαπενταετία 2000-2015 σε καλύτερη θέση ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σχέση με τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης στους οποίους καταγράφεται αύξηση πληθυσμού. Η διαπίστωση αυτή ισχύει και για το 2016.
• Η πληθυσμιακή συρρίκνωση του Ν. Δράμας και ιδιαίτερα της πληθυσμιακής ομάδας 0-29 ετών (μείωση κατά 24,11% μεταξύ 2001-2011, ποσοστό το οποίο είναι βέβαιο ότι διευρύνθηκε περαιτέρω μέχρι σήμερα), σε συνδυασμό με την γενικότερη μείωση του ενεργού πληθυσμού, αποτελεί τεράστιο πρόβλημα για το αναπτυξιακό μέλλον του Ν. Δράμας.
• Οι πέντε κυρίαρχοι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας, οι οποίοι το έτος 2016 κατέχουν αθροιστικά το 85% της συνολικής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας στο Ν. Δράμας, είναι οι παρακάτω:

1. Δημόσια διοίκηση και άμυνα κλπ 210  εκατ. ευρώ
2. Ορυχεία, λατομεία, βιομηχανία κλπ 189       >>
3. Χονδρικό και λιανικό εμπόριο κλπ 150       >>
4. Γεωργία, δασοκομία και αλιεία 105       >>
5. Διαχείριση ακίνητης περιουσίας   99       >>

• Ο κλάδος Δημόσια διοίκηση και άμυνα κλπ από την 3^η θέση το 2000 ανέρχεται σταδιακά στη 2^η θέση το 2005 και στην 1^η θέση το 2010 και το 2016.
• Ο κλάδος Ορυχεία, λατομεία, βιομηχανία κλπ αποτελεί στυλοβάτη της οικονομίας του Ν. Δράμας, λόγω και της διαχρονικής σταθερότητας που επιδεικνύει, σε αντίθεση με τους άλλους κλάδους που εμφανίζουν έντονες διακυμάνσεις. Ο συγκεκριμένος κλάδος καταλαμβάνει τη 2^η θέση τόσο το 2000, όσο και το 2016.
• Ο κλάδος Χονδρικό και λιανικό εμπόριο κλπ από την 1^η θέση το 2000 και το 2005 υποβιβάζεται σταδιακά στη 2^η θέση το 2010 και στην 3^η θέση το 2016.
• Ο κλάδος Γεωργία, δασοκομία και αλιεία από την 4^η θέση το 2000 και το 2005 υποβιβάζεται στην 5^η θέση το 2010 και το 2015. Το 2016 επανέρχεται στην 4^η θέση. Ενδιαφέρον στοιχείο για τον κλάδο αποτελούν οι ελάχιστες διακυμάνσεις του κατά την περίοδο 2000-2016 και ιδιαίτερα κατά την τελευταία δεκαετία.
• Ο κλάδος Διαχείριση ακίνητης περιουσίας από την 6η θέση που κατείχε το 2000 ανήλθε σταδιακά στην 5^η θέση το 2005 και μετέπειτα στην 4^η θέση το 2010 και το 2015. Το 2016 υποβιβάζεται στην 5^η θέση.
• Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στον κλάδο Κατασκευές, ο οποίος κατείχε την 5^η θέση το 2000 (78 εκ ευρώ) και υποβιβάστηκε στην 7^η θέση το 2005 (50 εκ ευρώ) όπου και παρέμεινε μέχρι το 2015 (37 εκ ευρώ). Το 2016 υποβιβάζεται στην 8^η θέση (26 εκ ευρώ) χαμηλότερα και από τον κλάδο Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (27 εκ ευρώ) !!!
• Σε συνέχεια όσων αναφέρθηκαν παραπάνω, κρίνεται επιβεβλημένη η εκπόνηση Μελέτης Αποτύπωσης και Αξιολόγησης των κλάδων και υποκλάδων οικονομικών δραστηριοτήτων στο Ν. Δράμας. Η μελέτη θα καταλήγει σε Κατευθύνσεις Ανάπτυξης των κρίσιμων κλάδων και υποκλάδων και τη συσχέτισή τους με την αύξηση της απασχόλησης στο νομό, λαμβάνοντας υπόψη τις ευρωπαϊκές, εθνικές και περιφερειακές πολιτικές, δίνοντας όμως έμφαση στη δυνατότητα άσκησης αναπτυξιακών πολιτικών και ενισχυτικών δράσεων σε τοπικό επίπεδο, ιδιαίτερα για κρίσιμες οικονομικές δραστηριότητες όπως η εξόρυξη και επεξεργασία μαρμάρου, το εμπόριο και ο τουρισμός, η αγροτική παραγωγή κλπ.
• Ως επιβεβλημένη κρίνεται η συνεργασία της Περιφέρειας ΑΜΘ (Περιφερειακή Ενότητα Δράμας), των Δήμων του νομού και των Επιμελητηρίων (ΕΒΕ, ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ) για την εκπόνηση της προαναφερθείσας Μελέτης, αλλά και την υλοποίηση δράσεων σύμφωνα με τις Κατευθύνσεις Ανάπτυξης των κρίσιμων κλάδων και υποκλάδων οικονομικών δραστηριοτήτων στο Ν. Δράμας που θα διατυπώνονται σε αυτήν.

Δράμα 22 Ιανουαρίου 2019