Connect with us

Πολιτιστικά

Ο Θρακικός Καλόγερος ή «Καλογεροδευτέρα» στο Καλαμπάκι

Τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023 η «Καλογεροδευτέρα» θα πραγματοποιηθεί στο Καλαμπάκι

Δημοσιεύθηκε

στις

Ένα μοναδικό δρώμενο από το Κρυόνερο της επαρχίας Βιζύης της Ανατολικής Θράκης έφεραν με την εγκατάσταση τους οι πρόσφυγες στο Καλαμπάκι Δράμας τον Οκτώβριο του 1922. Από τότε και χωρίς διακοπή στο πέρασμα των χρόνων πραγματοποιείται χωρίς να έχει αλλοιωθεί ο κεντρικός πυρήνας τέλεσής του. Η «Καλογεροδευτέρα» ή «Καλόγερος» (καλός γέρος) ή «καλογέρ’κα» γίνονται την Τυρινή Δευτέρα στο Καλαμπάκι με ευθύνη του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου.

Ιστορικό και περιγραφή του δρώμενου

Οι τελετές της Τυρινής Δευτέρας, στα χωριά του Μικρού Αίμου (Στράντζα, περιοχή Βιζύης στην Ανατολική Θράκη) διαθέτουν μία μοναδική πληρότητα δράματος, δηλαδή τελετή με καθορισμένο και αυστηρό τυπικό. Στις τελετές αυτές αποτυπώνεται η πανάρχαιη καταγωγή τους που συνδέεται με τη διονυσιακή λατρεία και παραπέμπει ημερολογιακά στα «Ανθεστήρια».

Το δρώμενο του «Καλόγερου» ή «Καλόγεροι» ή «»Καλογέρ’κα», ως ευετηρικό έθιμο της Θράκης για την καλοχρονιά και την γονιμότητα, συναντάται με ανεπτυγμένη δραματική παράσταση στα χωριά γύρω από τη Βιζύη παρότι με διαφορετικά ονόματα και τελετές το συναντάμε και σε άλλα μέρη της Θράκης. Αποτελεί δε μια σπάνια μεταφορά αυτούσιου του εθίμου από τους πρόσφυγες από το Κρυόνερο, που τελείται αδιάλειπτα έως σήμερα στο Καλαμπάκι Δράμας. Η πρώτη εκτενής περιγραφή του έγινε από τον Γ. Βιζυηνό το 1888 με τίτλο «Οι Καλόγεροι και η λατρεία του Διονύσου εν Θράκη».

Η σύνθεση του θιάσου δεν είναι τυχαία και η εξέλιξη του μύθου διαθέτει προκαθορισμένη και αυστηρή αλληλουχία από επεισόδιο σε επεισόδιο.

Το πρωί της Τυρινής Δευτέρας συγκεντρώνονται δέκα έως είκοσι παλικάρια, που πρέπει να είναι ανύπαντρα, και διαλέγουν μεταξύ τους έναν ο οποίος θα είναι «καλόγερος». Στη συνέχεια τον ντύνουν με δέρματα ζώων (προβιές) και στη μέση του περνούν κουδούνια προβάτων. Το πρόσωπό του το βάφει με στάχτη και στο κεφάλι φοράει μια κουκούλα από δέρμα ζώου.

Στα χέρια του κρατά δύο ξύλα, τα ντοκμάκια. Οι συνοδοί του είναι ντυμένοι με ποτούρια και έχουν επίσης βαμμένα με στάχτη τα πρόσωπά τους. Στην παρέα υπάρχει πάντα και κάποιος μεταμφιεσμένος σε τσιγγάνα(κατσιβέλα), που ενίοτε συνοδεύεται από τον γύφτο(κατσίβελο).

Μόλις ο θίασος συγκροτηθεί ξεκινά ο αγερμός.

Περιφέρονται στα σπίτια του χωριού με τη συνοδεία μιας γκάιντας δημιουργώντας πολύ θόρυβο. Ο καλόγερος με τα ντοκμάκια χτυπά τα κάρα στις αυλές των χωριανών, λέγοντας πως έχουν χαλάσει και για την επιδιόρθωσή τους απαιτεί να πληρωθεί ο ίδιος και η παρέα του. Πολλές φορές κάποιοι από τη συνοδεία κρατούν αλυσίδες στα χέρια και δένουν από το λαιμό τον οικοδεσπότη ζητώντας να εξοφληθεί το «μπετέλι»(χρέος). Οι νοικοκυραίοι τους δίνουν συνήθως χρήματα και αυγά. Παράλληλα, κερνούν τον καλόγερο και τη συντροφιά του διάφορους μεζέδες με τσίπουρο ή κρασί.

Στην εξέλιξη της κύριας φάσης του δρώμενου, οπότε και γίνεται η συμβολική άροση και η σπορά της γης, είναι καταφανής ο χαρακτήρας της ιερότητας της πράξης για τους μετέχοντες, καθώς η σπορά και η άροση αποτελούν βασικές εργασίες βιοπορισμού για την κοινότητα.

Λίγο πριν τη δύση του ήλιου ο θίασος καταλήγει στην πλατεία, όπου συγκεντρώνονται όλοι οι κάτοικοι. Συνολικά γίνονται τρεις περιφορές (κύκλοι), ενώ η γκάιντα συνοδεύει το δρώμενο σε όλη τη διάρκεια της τέλεσής του. Η συντροφιά του καλόγερου παλιότερα επέλεγε τον καλύτερο νοικοκύρη του χωριού και τον έχριζε βασιλιά– σήμερα βέβαια, ο «βασιλιάς» και ο «καλόγερος» προσφέρονται εθελοντικά για να αναλάβουν το ρόλο τους.

Ταυτόχρονα, καταφθάνει ένα ξύλινο άροτρο, στο οποίο οι μεταμφιεσμένοι παίρνουν τη θέση των βοδιών, και ο βασιλιάς κρατώντας το αλέτρι κι ένα ξύλινο κοντάρι τους κεντρίζει για να «οργώσουν» τη γη. Κάποια στιγμή οι μεταμφιεσμένοι που έχουν τη θέση των βοδιών πέφτουν κάτω προσποιούμενοι ανημποριά.

Η επαφή με τη μάνα γη αποτελεί μέρος του δρώμενου, ώστε να τους δοθεί η δύναμη και η χάρη της. «Ματιαγμένα …», φωνάζουν οι υπόλοιποι κι ο βασιλιάς πρέπει να ξεματιάσει τα «ζώα» του λέγοντας τα σωστά λόγια για να μπορέσει να συνεχιστεί η διαδικασία. Μετά το εικονικό όργωμα, στη δεύτερη περιφορά, ο βασιλιάς παίρνει έναν τενεκέ με σιτάρι και καλαμπόκι που έχει αναμειχθεί με στάχτη και σπέρνει το υποτιθέμενο οργωμένο χωράφι σκορπώντας τον σπόρο με το χέρι. Τα παλιότερα χρόνια όσοι το παρακολουθούσαν είχαν τα χέρια τους λερωμένα με τις μουτζούρες της σόμπας και λερώνονταν μεταξύ τους.

Κατά τη διάρκεια της σποράς ο βασιλιάς φωνάζει διάφορες τιμές για τα βασικά αγροτικά προϊόντα, οι οποίες είναι σκανδαλωδώς υψηλές, επιζητώντας με τον τρόπο αυτό να έχουν καλή σοδειά αλλά και καλές τιμές πώλησης των κόπων τους: «Φέτος το στάρ’ 5 φράγκα, φέτος το κριθάρ’ 4 φράγκα, φέτος το καλαμπόκ’ 3 φράγκα! Και τελείωνε: φέτος τζάμπα το μ’νί»!

Η τελευταία «ευχή» συνδέεται άμεσα με την ανάγκη που υπήρχε τον παλιό καιρό, όταν οι άνθρωποι ήταν ολότελα εξαρτημένοι από τη γεωργία, για την συνεχή ανανέωση και ύπαρξη πολλών εργατικών χεριών, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της δύσκολης δουλειάς στον κάμπο. Πέρα λοιπόν από τη γονιμότητα της γης απαραίτητη ήταν και η γονιμότητα των συζύγων, ευχή που δεν έχασε την επικαιρότητά της στο πέρασμα των χρόνων.

Στο Κρυόνερο αμέσως μετά τη σπορά ο βασιλιάς με τη συνοδεία των «καλογέρων» όδευε προς το ποτάμι, όπου οι ακόλουθοι έριχναν τον εκλεγμένο βασιλιά στο νερό σε ένα συμβολικό βάπτισμα. Η κατάδυσή του(θάνατος) και η ανάδυσή του (ανάσταση) στη συνέχεια σχετίζεται, εκτός από τον συμβολισμό του θανάτου και της αναγέννησης, με την εξαγνιστική ιδιότητα του νερού. Με τον τρόπο αυτό η επιστροφή στη ζωή έχει και την έννοια της κάθαρσης και του εξαγνισμού.

Στο Καλαμπάκι το έθιμο τελειώνει με το κατάβρεγμα του βασιλιά από τους παρευρισκομένους κατοίκους, σε μια συμβολική κίνηση που ολοκληρώνει το τελετουργικό. Η «αλλαγή» αφορά την ενσωμάτωση του εθίμου στον νέο τόπο ζωής που έχει διαφορετική γεωμορφολογία από την πατρίδα τους το Κρυόνερο, το οποίο διασχίζει ένα ποτάμι χωρίζοντάς το στη μέση. Το δρώμενο τελειώνει με πειράγματα, κέφι και χορό από τους μεταμφιεσμένους και συνεχίζεται ως αργά με όλους τους κατοίκους στον τόπο που εκτυλίχτηκε το σκηνικό.

Τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023 η «Καλογεροδευτέρα» θα πραγματοποιηθεί στο Καλαμπάκι με τον ίδιο τρόπο όπως γίνεται εκατό χρόνια τώρα. Ο θίασος του «Καλόγερου» θα ξεκινήσει από το πρωί την επίσκεψη στο χωριό. Το συμβολικό όργωμα της πλατείας θα γίνει στις 4.30 το απόγευμα στην κεντρική πλατεία.

Θα ακολουθήσει παρέλαση μικρών καρναβαλιστών.

Για το Δ.Σ του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου

 

Η Πρόεδρος                                                                                                                     Η Γραμματέας

Αθανασία Π. Θεοδωρίδου                                                                                              Παγώνα Χ. Στρατηγέλη

Πολιτιστικά

Παρουσίαση παιδικού παραμυθιού “Ο Αστέρης ταξιδεύει στο διάστημα”

Δημοσιεύθηκε

στις

Από

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Δράμας, οι εκδόσεις Οσελότος και η συγγραφέας Σωτηρία Μιχαηλίδου σας προσκαλούν στην παρουσίαση του παιδικού παραμυθιού

Ο Αστέρης ταξιδεύει στο διάστημα

Θα διαβαστούν αποσπάσματα του παραμυθιού από τη συγγραφέα.

Στο κουκλοθέατρο συμμετέχει η Μαρία Κωστελίδου.

Τα παιδιά θα γνωρίσουν τους ήρωες και θα ενημερωθούν για τους πλανήτες μέσω παιχνιδιού και δραστηριοτήτων.

Σας περιμένουμε!

 

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΎΘΕΡΗ

Σάββατο 2 Μαρτίου 2024

στις 12:00 το μεσημέρι

Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Δράμας,

Αίθουσα Εκδηλώσεων

(είσοδος επί της Θεοτοκοπούλου)

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Η Σωτηρία Μιχαηλίδου είναι εκπαιδευτικός.

Αγαπάει να διαβάζει βιβλία και να ταξιδεύει με τους ήρωές τους στο διάστημα, στον δικό μας και σε άλλους γαλαξίες.

Έχει χόμπι να σκαρφαλώνει μαζί τους σε βουνά, να επισκέπτεται χώρες μακρινές, να λύνει μυστήρια και σταυρόλεξα.

Μαγειρεύει λουκουμάδες με μέλι, τηγανητές πατάτες και… ιστορίες με καλό τέλος.

Της αρέσει να κάνει βόλτες με τον σκύλο της τον Σπίθα, βουτιές στη θάλασσα και στην αγγουροντομάτα, και ηλιοθεραπεία κάτω από την ομπρέλα.

Επισκέπτεται με ένα βιβλιοφορτηγό όμορφα μέρη και ψαρεύει λέξεις και περιπέτειες.

Συναντάει παιδιά που της κάνουν συντροφιά στα όνειρα και στα παραμύθια.

Στις βόλτες τη συντροφεύουν πολλοί φίλοι, όπως ξωτικά, νεράιδες, δεινόσαυροι, γοργόνες, ιππότες, πριγκίπισσες, ζωάκια και οι δυο της κόρες.

Διαβάστε όλο το άρθρο

Πολιτιστικά

Παρουσίαση βιβλίου “Η Φλό στον δρόμο”, από την συγγραφέα Έλενα Αρτζανίδου

Δημοσιεύθηκε

στις

Από

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Δράμας, το βιβλιοπωλείο Μια φορά κι έναν καιρό /Storyland και οι εκδόσεις Ψυχογιός σας προσκαλούν   στην παρουσίαση του βιβλίου ‘Η Φλό στον δρόμο’, από την ίδια την συγγραφέα την Έλενα Αρτζανίδου.

Η Φλο ξαφνικά βρίσκεται μαζί με τη μαμά της στον δρόμο. Τρέχουν για να σωθούν από το ποτάμι που απειλεί να παρασύρει τα πάντα. Μαζί τους και άλλες, πολλές μητέρες και παιδιά, αλλά και δύο πλάσματα που μόνο η Φλο γνωρίζει. Άραγε θα σωθούν; Ποιοι και πώς! 

Μια ιστορία επιβίωσης, ελπίδας και δύναμης.

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΎΘΕΡΗ

Κυριακή 03 Μαρτίου 2024

στις 11:30

Δημόσια Κεντρική

Βιβλιοθήκη Δράμας,

Αίθουσα Εκδηλώσεων

(είσοδος επί της Θεοτοκοπούλου)

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Η ΕΛΕΝΑ ΑΡΤΖΑΝΙΔΟΥ γεννήθηκε στη Δυτική Γερµανία.

Στα εννιά της χρόνια ήρθε στο Μαυρονέρι του Νοµού Κιλκίς και αργότερα στη Θεσσαλονίκη, όπου τελείωσε το Λύκειο της Αµερικανικής Γεωργικής Σχολής.

Είναι πτυχιούχος της Σχολής Νηπιαγωγών Καρδίτσας και του Παιδαγωγικού Τµήµατος Νηπιαγωγών του ΑΠΘ.

Συνταξιοδοτήθηκε το 2020 από την εκπαίδευση.

Ασχολήθηκε µε τη συγγραφή χρονογραφηµάτων στην εφηµερίδα Μακεδονία της Θεσσαλονίκης.

Δίδαξε παιδική λογοτεχνία στα Εργαστήρια του Βιβλίου του Ιανού.

Το 1996 κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο στις Εκδόσεις Πατάκη, ενώ από το 2005 µέχρι σήμερα είναι στις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ. Το βιβλίο Με λένε Πρόµις συµπεριλήφθηκε στον κατάλογο The White Ravens για το 2007.

Είναι δηµιουργός του βραβευµένου από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου  ιστολογίου www.filanagnosiaprogram.blogspot.com.

Το 2020 συµπεριλήφθηκε το έργο της Η Ξένη στον Ρήνο στη Βραχεία Λίστα του Βραβείου Εφηβικού Βιβλίου από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου

Το 2021, το έργο της Ο Στύλιος και οι στύλοι του, βρέθηκε στη Βραχεία Λίστα του Βραβείο «Πηνελόπη Μαξίμου» σε συγγραφέα βιβλίου αφήγησης βραχείας φόρμας για παιδιά από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.

Με αφορµή το µυθιστόρηµά της Γκασταρµπάιτερ – η οδυνηρή φυγή, η σκηνοθέτιδα Κωστούλα Τωµαδάκη τής πρότεινε να λάβει µέρος στο ντοκιµαντέρ «Η Μητέρα του Σταθµού», που µέσα στο 2022 θα προβληθεί σε αίθουσες του εξωτερικού και εσωτερικού, κυρίως σε φεστιβαλ, ενώ θα προβληθεί και στην ΕΡΤ, που είναι χορηγός του.

Το εικονογραφημένο βιβλίο της, Θα έδινα τα πάντα, συμπεριλήφθηκε στο Βραχεία Λίστα του Βραβείου σε εικονογράφο και σε συγγραφέα εικονοβιβλίου από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου το 2022.

Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν άλλα δεκαέξι βιβλία της.

Διαβάστε όλο το άρθρο

Πολιτιστικά

Αποκριάτικος χορός Πανηπειρωτικής Ένωσης Ν. Δράμας

Δημοσιεύθηκε

στις

Από

Το Δ.Σ. της Πανηπειρωτικής Ένωσης Ν. Δράμας σάς καλεί, μέλη και φίλους τής Ηπείρου, να τιμήσετε με την παρουσία σας τον ετήσιο αποκριάτικο χορό τής Ένωσής μας, που θα πραγματοποιηθεί στις  3 Μαρτίου 2024, ημέρα Κυριακή και ώρα  13:00 το μεσημέρι, στο κέντρο ‘’ΡΕΜΑ’’ με παραδοσιακό μουσικό σχήμα από την Ήπειρο.

Διαβάστε όλο το άρθρο

Αναζήτηση στην Google

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ2 μήνες πριν

H Δράμα προικίζεται το 2024 με ένα νέο μουσείο φωτογραφικών μηχανών

ΑΘΛΗΤΙΚΑ2 μήνες πριν

Νίκη Ευκαρπίας – Δόξα Δράμας 1-1: Προμελετημένο έγκλημα

Πολιτιστικά2 μήνες πριν

Πρόγραμμα για όλα τα Δρώμενα του Δωδεκαημέρου 2024 στην Π.Ε. Δράμας

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ2 μήνες πριν

Για τον Σιδηροδρομικό αποκλεισμό της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ2 μήνες πριν

Κωνσταντίνος Δ. Μπλούχος: «Το όνειρο γίνεται πραγματικότητα»

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ3 εβδομάδες πριν

Κώστας Αποστολίδης (1948 – 2024): Το Made in Greece επιχειρηματικό όνειρο ενός σπάνιου ανθρώπου

Εκπαιδευτικά1 εβδομάδα πριν

Η ROBOTEK Δράμας πρώτη στον διαγωνισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής ΑΜ-Θ

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ3 μήνες πριν

Ορισμός Αντιδημάρχων Δήμου Δράμας

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΝΕΑ2 μήνες πριν

Λουτρά Ελευθερών: Εγκατάλειψη και παρακμή σε μια άλλοτε κραταιά και όμορφη λουτρόπολη

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ3 μήνες πριν

Στην πρώτη θέση η Πατάτα Κ. Νευροκοπίου στον παγκόσμιο διαγωνισμό Taste Atlas Awards 2023-24

Εκπαιδευτικά1 εβδομάδα πριν

Μεγάλη επιτυχία του Δραμινού καθηγητή πληροφορικής Ραφαήλ Τζίμα

Πολιτιστικά3 μήνες πριν

Αρχαία Διονυσιακά Δρώμενα αναβιώνουν σε πολλά χωριά της ΠΕ Δράμας

Πολιτιστικά2 μήνες πριν

Μπαμπούγερα Καλή Βρύσης στις 6, 7 και 8 Ιανουαρίου

Πολιτιστικά2 μήνες πριν

Η Μελίνα Μποτέλλη παρουσιάζει στη Δράμα τα «Δυο γυμνά άσπρα χέρια»

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ2 μήνες πριν

Ο δρόμος για Αμφίπολη έχει… πολύ δρόμο μπροστά του

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ4 ημέρες πριν

Ημερίδα ΔΕΥΑΔ για την παγκόσμια ημέρα νερού

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ4 ημέρες πριν

Ο Πέτρος Τσολιάς υποψήφιος στις Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Εκλογές 20195 ημέρες πριν

Εξοικονομώ Επιχειρώ

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ5 ημέρες πριν

Κλιμάκιο ΓΣΕΕ στο Δήμο Δράμας εν όψει της Γενικής Απεργίας στις 17 Απριλίου

Χρηστικά6 ημέρες πριν

Μέθοδοι απεντόμωσης : Πως οι δήμοι μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση παθογόνων παραγόντων που προσβάλουν σπίτι και επιχειρήσεις

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ1 εβδομάδα πριν

Απαιτούνται άμεσα μέτρα ενίσχυσης του νοσοκομείου Δράμας που βρίσκεται σε δεινή θέση

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ1 εβδομάδα πριν

Συνάντηση του Δημάρχου Δράμας με τους εκπροσώπους των ΤΑΧΙ

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ1 εβδομάδα πριν

ΕΚΘΕΣΗ «Μοναδικές Γεύσεις από την Ανατολική Μακεδονία Θράκη»

Εκπαιδευτικά1 εβδομάδα πριν

Η ROBOTEK Δράμας πρώτη στον διαγωνισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής ΑΜ-Θ

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ1 εβδομάδα πριν

Η Τομεακή Επιτροπή Δράμας του ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά της συλλυπητήρια

ΑΘΛΗΤΙΚΑ1 εβδομάδα πριν

Στους αγώνες των Ανοιχτών Πρωταθλημάτων στη Δράμα παραβρέθηκε ο Μητροπολίτης Δράμας Δωρόθεος

Εκπαιδευτικά1 εβδομάδα πριν

Μεγάλη επιτυχία του Δραμινού καθηγητή πληροφορικής Ραφαήλ Τζίμα

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ1 εβδομάδα πριν

Οι θέσεις του ΚΚΕ για την ψυχική υγεία – Απαντήσεις στα αδιέξοδα

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ1 εβδομάδα πριν

Διακοπή κυκλοφορίας στην περιμετρική οδό Κορυλόβου μέχρι το Νοέμβριο

ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ1 εβδομάδα πριν

Περίπατος γυναικών στο άλσος Κορυλόβου

Βρείτε μας στο Facebook

Είμαστε στο Facebook και εδώ

Διαφημίσεις

top 30 ημερών